قدس آنلاین- تکتم بهاردوست: این امکان وجود ندارد که بتوان فرد مرگ مغزی را مدت زمان طولانی تری با این روش زنده نگه داشت. تخریب ارگان‌ها در بدن با تولید سم همراه است، مغز تخریب شده و در نتیجه سم ترشح می‌کند که به قلب منتقل شده و آن را از کار می‌اندازد. این اتفاق در نهایت ممکن است ۱۴ روز طول بکشد.
از زمانی که در تاریخ پزشکی عضوی از انسان با موفقیت پیوند زده شد قریب به دو قرن می‌گذرد. سال ۱۸۲۳ بود که نخستین بار اولین پیوند بافت پوست از یک محل بدن فرد روی محل دیگری با موفقیت در آلمان انجام شد.
از آن زمان تا به امروز با پیشرفت دانش پزشکی، از اهدای میتوکندری در قالب سلول‌های تخمک گرفته تا امکان اهدا و پیوند بیشتر اندام‌های داخلی و بافت‌های بدن، در شرایطی که در بدن قابلیت ادامه کار نداشته باشند و خطر مرگ را برای او به همراه بیاورند قابلیت تعویض و پیوند را دارند. هرچند این قضیه تا حد زیادی در کشور ما جای خود را باز کرده است ولی هنوز یکسری نقاط کور در این خصوص در بین اهدا کننده‌ها وجود دارد به این انگیزه با دکتر ابراهیم خالقی، مسئول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به گفت‌وگو نشسته‌ایم که می‌خوانید:
قدس آنلاین: چرا مشهد به عنوان قطب پیوند عضو کشور شده است؟ به خاطر مرگ مغزی‌های بیشتر یا پزشک و جراح و امکانات بیمارستانی بهتر؟
خالقی: در وزارت بهداشت آمده‌اند و کشور را در خصوص پیوند اعضا به چند قطب تقسیم کرده‌اند قطب جنوب که شیراز است قطب مرکز که تهران و قطب شرق کشور هم مشهد و البته می‌خواهند اگر بشود تبریز را هم به عنوان قطب غرب کشور تبدیل کنند که البته آنجا هنوز پتانسیل‌های لازم را در این خصوص ندارد.
علت اینکه مشهد به عنوان قطب شرق کشور نامیده شده است به خاطر حضور اساتیدی است که ما در مشهد از حضورشان بهرمند هستیم. چون می دانید که پیوند عضو متخصصین خاص خودش را می‌طلبد که خوشبختانه ما در مشهد تعداد زیادی از این اساتید را داریم.
مثل پیوند کلیه که از سال ۶۷ در مشهد راه اندازی شد. از سال ۸۰ هم که این مساله در مجلس به تصویب رسید در سه دانشگاه مشهد، تهران و شیراز به صورت همزمان پیوند اعضا شروع شد. درواقع دانشگاه مشهد یکی از باسابقه‌ترین دانشگاه ها در امر پیوند اعضا است که در هر شهری هم، هر پیوندی با پیوند کلیه راه اندازی میشود.
قدس آنلاین: پیوند دیگر اعضا در مشهد از چه سالی شروع شد؟
خالقی: بعد از پیوند کلیه به ترتیب پیوند اعضایی چون قرنیه، کبد، قلب، پوست، پانکراس، ریه و...البته پیوند همزمان کلیه و پانکراس از سه سال قبل و پیوند همزمان کبد و کلیه را از دو سال قبل در مشهد انجام میشود.
البته دلیل دیگری هم که مشهد را به عنوان قطب پیوند شرق کشور شناخته شده است این است که به خاطر جمعیت بیشتری که در این شهر داریم اهدا کننده‌های مرگ مغزی بیشتری هم وجود دارد. دیگر اینکه خوشبختانه در مشهد به خاطر دیدگاه مذهبی که وجود دارد در این خصوص خوب فرهنگسازی شده است.
قدس آنلاین: چه آماری از تعداد مرگ‌های مغزی از سال قبل تا به امسال دارید؟
خالقی:در سال ۱۳۸۰ که عمل پیوند اعضا در مشهد شروع شد ما فقط سه مورد مرگ مغزی داشتیم که حاضر به پیوند اعضا بوده‌اند از آن تاریخ تا به امروز ۸۲۴ مرگ مغزی داشته‌ایم که حاضر به اهدای عضو شده اند .
که از این تعداد مرگ مغزی به ۳ هزار و ۱۱۰ نفر عضو اهدا شده است. اعضایی که به بیماران نیازمند اهدا شده است.
قدس آنلاین: بیشترین تعداد اهدا کننده‌های اعضا مربوط به کدام عضو است؟
خالقی: کلیه. چون تعداد بیماران بیشتری دارد. در این نوع پیوند شاید بشودبیمار را با دیالیز مدتی زنده نگه داشت ولی بیماری که به پیوند کبد یا ریه نیاز دارد را نمی شود مدت زیادی منتظر نگه داشت و در صورتی که اهدا کننده‌ای برای این افراد پیدا نشود ممکن است بیمار فوت کند.
قدس آنلاین:شهرهایی که مثل مشهد امکانات پزشکی ندارند باید به چه شکل عمل کنند؟
خالقی:نه در شهرستان‌ها نمی‌شود کاری کرد برای این است که مشهد به عنوان قطب شناخته شده است هر کسی اگر مشکلی دارد در این خصوص باید یه یکی از این سه شهر مراجعه کند چون می‌دانید که این افراد کلی ازآزمایشات را دارند و باید یکسری مشاوران تخصصی بگیرند و این بیماران علاوه بر این باید هر سه تا ۶ ماه باید آزمایش بدهند تا تحت کنترل قرار بگیرند.
قدس آنلاین: کسی که دچار مرگ مغزی شده است چه شرایطی باید داشته باشد تا خانواده‌اش مطمئن شوند که دیگر به زندگی برنمی گردد تا شاید بشود زودتر با پیوند اعضای این فرد موافقت شود؟
خالقی: سالهای اولی که این قضیه شروع شده بود خیلی سخت بود که بشود خانواده‌ای را راضی کرد ولی در این سالها به همت رسانه‌ها و فرهنگ سازی که صورت گرفته است اهدا عضو به عنوان یک فرهنگ ایثار برای مردم جای افتاده است.
ولی موردی که هنوز برای خانواده‌ها جای نیفتاده است همین موردی است که شما به آن اشاره کردید اینکه خانواده می‌گویند من از کجا بدانم که این فرد دچار مرگ مغزی شده است چون برخی از اوقات گزارشاتی چاپ میشود که می‌گویند فلان پزشک اشتباه کرد و...این یعنی زیر سئوال بردن سیستمی که برای مردم مورد اعتماد است . برخی متاسفاه همه جا از جمله مساله اهدای عضو را زیر سئوال می‌برند و این مشکل ساز می شود.
چون کسی که دچار مرگ مغزی شده است همه هوشیاری‌اش را از دست داده است و از قسمت گردن به بالا هیچ گونه خون رسانی به مغزش انجام نمی‌شود و در واقع باید گفت که هر گونه مرگ مغزی امکان پیوند عضو را دارد چون این افراد هیچ امکانی برای بازگشت به زندگی را ندارد. و دقیقا فرق فرد به کما رفته با فرد مرگ مغزی دقیقا در همین است.
قدس آنلاین: آیا همین که پزشک متخصص بیمار بگوید این فرد دچار مرگ مغزی شده است کافی است؟
خالقی: این قضیه در کشور ما با همه دنیا فرق دارد. بنابراین آمده اند و در کشور ما آیین نامه مرگ مغزی را تصویب کرده اند یعنی می‌گویند تایید پزشک متخصص برای اثبات مرگ مغزی کافی نیست. این پروتکل به این شکل است که هر فردی که مرگ مغزی میشود بعد از اعلام پزشک متخصص فرد باید چهار متخصص دیگر از جمله جراح اعصاب، متخصص اعصاب، متخصص داخلی و یک متخصص بیهوشی که این افراد صلاحیت تایید مرگ مغزی را دارند گزارشات را امضا و تایید کنند.
و در نهایت آخرین نفری که این قضیه را تایید می‌کند مدیر کل پزشکی قانونی است که به عنوان نماینده دادستان و نماینده قاضی از قوه قضایی می‌آید و مرگ مغزی را تایید می‌کند. و این سیکل بسیار با وسواس بررسی میشود واینجوری است که جای هیچ شکی وجود ندارد.
قدس آنلاین: چه تعداد نوبت دهی جراحی پیوند اعضا وجود دارد؟
خالقی: الان حدود ۲۰۰ نفر در لیست پیوند کلیه داریم حدود ۵۰ نفر در لیست پیوند کبد هستند و سایر اعضا که تعداد کمتری هستند.
قدس آنلاین: آیا بجز اهدای عضوی مشکلات دیگری هم مثل کمبود تجهیزات پزشکی و کمبود دارو هم در این باره وجود دارد؟
خالقی: برای پیوند اعضا که شخص دکتر هاشمی پیگیر این قضیه هستند نه خوشبختانه چه از طریق خیرین و چه بیمه به هر شکل نگذاشته ایم که مشکلی پیش بیاید.
قدس آنلاین: آیا هزینه پزشکی عمل پیوند تحت پوشش بیمه است؟
خالقی: پیوند همه‌اش رایگان است. هم عمل اهدا و هم عمل پیوند رایگان است در حالی که پیوند بزرگترین عمل جراحی دنیا است ولی همه اینها به صورت کاملا رایگان انجام میشود. تنها هزینه‌ای که باید پرداخت شود همان هزینه داروهایی است که بعد از پیوند باید استفاده کنند که همان هم به صورت بیمه پرداخت میشود.
قدس آنلاین: آیا از کشورهای خارجی هم گردشگران سلامت به مشهد برای پیوند اعضا می آیند؟
خالقی: در سالهای قبل این کار انجام می شد ولی قانونی که ما در ایران داریم این است که هر شهروند ایرانی باید به شهروند همان کشور اهدا شود. یعنی اگر کسی از کویت برای اهدا عضو باشد باید به فردی از همان کشور اهدا کند و این اتفاق تا سال ۹۴ افتاد تا اینکه یکسری تخلفات ایجاد شد این قضیه توسط وزیر ممنوع شدند و انجمن بیماران پیوندی این قضیه را ممنوع کردند و گفتند هر کسی برود و در کشور خودش این عمل را انجام دهد بجز افغانستان که ساکن ایران باشند. البته اینها هم باید از دهنده خودشان بگیرند.
انتهای خبر/
نظر شما